کاوش موضوع آبیاری سطحی
صفحه اصلی
آبیاری سطحی
آبیاری سطحی (انگلیسی: Surface irrigation) یکی از روش‌های آبیاری است که در آن آب به صورت مستقیم و از طریق سطح خاک به گیاهان می‌رسد. این روش یکی از قدیمی‌ترین و رایج‌ترین روش‌های آبیاری است که به دلیل سادگی و هزینه کم، در بسیاری از مناطق جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در آبیاری سطحی، آب از طریق کانال‌ها، نهرها یا لوله‌ها به مزرعه منتقل می‌شود و سپس در سطح خاک پخش می‌شود. آب به تدریج در خاک نفوذ می‌کند و به ریشه گیاهان می‌رسد.
آبیاری سطحی انواع مختلفی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
آبیاری کَرتی: در این روش، زمین به کرت‌هایی تقسیم می‌شود و آب در هر کرت به صورت جداگانه پخش می‌شود.
آبیاری نواری: در این روش، آب در نوارهای باریکی در امتداد ردیف‌های کشت پخش می‌شود.
آبیاری شیاری: در این روش، آب در شیارهایی که در بین ردیف‌های کشت ایجاد شده‌اند، جریان می‌یابد.
آبیاری غرقابی: در این روش، تمام سطح مزرعه با آب پوشانده می‌شود.
آبیاری سطحی مزایا و معایبی دارد. از مزایای آن می‌توان به سادگی اجرا، هزینه کم و عدم نیاز به تجهیزات پیچیده اشاره کرد. با این حال، این روش معایبی نیز دارد، از جمله:
اتلاف آب: به دلیل تبخیر و نفوذ عمیق آب در خاک، مقدار زیادی آب هدر می‌رود.
عدم یکنواختی توزیع آب: توزیع آب در سطح مزرعه ممکن است یکنواخت نباشد و برخی از گیاهان آب بیشتری نسبت به سایرین دریافت کنند.
افزایش خطر فرسایش خاک: جریان آب در سطح خاک می‌تواند باعث فرسایش خاک شود.
افزایش خطر شیوع بیماری‌های گیاهی: رطوبت بالای خاک در آبیاری سطحی می‌تواند باعث افزایش خطر شیوع بیماری‌های گیاهی شود.
با وجود این معایب، آبیاری سطحی همچنان به عنوان یک روش آبیاری مهم در بسیاری از مناطق جهان، به ویژه در مناطقی که آب فراوان و ارزان است، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، با توجه به افزایش نگرانی‌ها در مورد کمبود آب و نیاز به افزایش بهره‌وری آب، استفاده از روش‌های آبیاری کارآمدتر مانند آبیاری قطره‌ای و آبیاری بارانی در حال افزایش است.
= فرایند =
آبیاری سطحی روشی است که در آن آب از طریق نیروی گرانش روی سطح خاک اعمال و توزیع می‌شود. این روش تاکنون رایج‌ترین شکل آبیاری در سراسر جهان است و تقریباً بدون تغییر برای هزاران سال در بسیاری از مناطق انجام شده است.
آبیاری سطحی اغلب به عنوان آبیاری غرقابی شناخته می‌شود، به این معنی که توزیع آب کنترل‌نشده و بنابراین ذاتاً ناکارآمد است. در واقعیت، برخی از شیوه‌های آبیاری که تحت این نام گروه‌بندی می‌شوند شامل درجه قابل توجهی از مدیریت هستند (برای مثال آبیاری موجی).
فرایند آبیاری سطحی را می‌توان با استفاده از چهار مرحله توصیف کرد. همان‌طور که آب در انتهای بالایی مزرعه اعمال می‌شود، در طول مزرعه جریان می‌یابد یا پیش می‌رود. مرحله پیشروی به مدت زمانی اطلاق می‌شود که آب به انتهای بالایی زمین اعمال می‌شود و در طول زمین جریان می‌یابد یا پیشروی می‌کند. پس از اینکه آب به انتهای زمین رسید، یا جاری می‌شود یا شروع به جمع شدن می‌کند. مدت زمان بین پایان مرحله پیشروی و قطع جریان ورودی، مرحله خیس شدن، جمع شدن یا ذخیره‌سازی نامیده می‌شود. با قطع جریان ورودی، آب به رواناب و نفوذ ادامه می‌دهد تا زمانی که کل کشتزار تخلیه شود. مرحله تخلیه آن دوره کوتاه مدت پس از قطع است که در آن طول میدان هنوز غوطه‌ور است. مرحله پسروی، مدت زمانی را توصیف می‌کند که جبهه آب به سمت انتهای پایین دست کشتزار عقب‌نشینی می‌کند. عمق آب اعمال شده به هر نقطه در مزرعه تابعی از زمان فرصت، مدت زمانی است که آب در سطح خاک وجود دارد.
= انواع آبیاری سطحی =... بیشتر در ویکی پدیا
